W trakcie konsultacji lekarz diagnozuje i ustala leczenie chorób układu oddechowego
(choroby płuc), a więc te, które dotyczą jamy nosowej, gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli oraz płuc. Ważną rolą pulmonologa jest także zapobieganie schorzeniom dróg oddechowych.
Lekarz może zalecić m.in: badania krwi podstawowe, a także wysoce specjalistyczne,
badania obrazowe: RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny układu oddechowego, spirometrie z próbą rozkurczową, testy skórne i wziewne, które mogą wskazywać alergię.
Najczęstsze choroby układu oddechowego: astma oskrzelowa, śródmiąższowe choroby płuc, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, gruźlica, mukowiscydoza, odma opłucnowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), pylica płuc, rozstrzenie oskrzeli, rak płuc, sarkoidoza,